واقعیت قانون‌گذاری در اسلام
روح تشریع در اسلام

روح تشریع در اسلام هشتمین جلد از مجموعه «درقلمرو اندیشه امام موسی صدر» است.

این کتاب شامل سخنرانی و مقاله امام موسی صدر در کنفرانس هفتم «ملتقی الفکر الإسلامی» در الجزایر و نقد و نظرهای اساتید حاضر در جلسه و پاسخ‌های امام موسی صدر به این نقد و نظر‌ها است.

یکی از موضوعات این کنفرانس، روح شریعت اسلامی و واقعیت قانون‌گذاری در جهان اسلام بود که مقاله امام صدر هم به همین موضوع پرداخته است.

این مقاله ناظر به مسائل فلسفه فقه است و امام صدر می‌کوشد تا به دو پرسش اساسی پاسخ گوید: اول، تفاوت قوانین الهی و بشری؛ دوم، نسبت قوانین الهی و شریعت با تحول جهان و انسان.

کنفرانس «ملتقی الفکر الإسلامی»

«ملتقی الفکر الإسلامی» عنوان کنفرانسی است که از سال ۱۹۶۸ هرساله در کشور الجزایر برگزار می‌شد و هدف از برگزاری آن، بررسی مسائل دینی، فلسفی، فرهنگی، تمدنی و هویتی بود و تلاش می‌شد تا این مسائل در پیوند با پرسش‌ها و مسائل امروز جامعه اسلامی و به خصوص الجزایر مطرح شود.

در این گردهمایی‌ها جوانان با علمای بلاد اسلامی از مذاهب مختلف دیدار می‌کردند. در واقع این کنفرانس‌ها پلی بود برای ارتباط علما و نسل جوان الجزایر و غرب جهان اسلام.
این کنفرانس پس از مدتی با نام «ملتقی الفکر الإسلامی» شناخته شد و جایگاهی خاص در میان دانشمندان کشورهای اسلامی پیدا کرد. از کنفرانس هفتم شعار ثابت این گردهمایی‌ها این آیۀ قرآن شد: «إن الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بأنفسهم.»

حضور امام صدر در کنفرانس الجزایر

امام موسی صدر، پیش از ربوده شدن در کنفرانس‌های هفتم و نهم «ملتقی الفکر الإسلامی» در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۵ شرکت کرده بود. در کنفرانس هفتم که در تیزی‌اوزو برگزار شد، ۹۷۵ دانشجو و صد استاد حاضر بودند که ۲۷ نفر از استادان در این کنفرانس ۱۰ روزه دیدگاه‌های خود را ارائه کردند و با نقد و نظر دیگر استادان و پرسش‌های دانشجویان مواجه شدند.

از جمله شرکت‌کنندگان در این کنفرانس می‌توان به این اندیشمندان اشاره کرد:

محمد ابوزهره، استاد شریعت و عضو شورای پژوهش‌های اسلامی؛ شیخ محمد خاطر، مفتی مصر؛ دکتر احمد الشرباصی، استاد دانشکده اصول دین مصر؛

دکتر عمر فروخ، عضو فرهنگستان زبان مصر و عضو شورای علمی سوریه؛ دکتر محمد غزالی، مدیرکل دعوت اسلامی مصر؛ احمد حمانی، استاد دانشکده ادبیات دانشگاه الجزایر؛ ادریس کتانی، استاد دانشگاه رباط؛

مصطفی الرزقاء، استاد دانشکده شریعت دانشگاه اردن؛ مولود قاسم نایت بلقاسم، وزیر آموزش و امور دینی الجزایر؛ شیخ داود بن یوسف، پژوهشگر الجزایری در تاریخ؛ زینب الغزالی الجبیلی، شخصیت معروف و مبارز مصری؛

دکتر صبحی صالح، استاد حقوق و شریعت اسلامی دانشگاه لبنانی؛ دکتر دنس والکر از استرالیا؛ دکتر سید جعفر شهیدی و دکتر عصمان طوران از ترکیه.

عناوین فهرست روح تشریع در اسلام

عناوین این کتاب به شرح زیر است:

روح تشریع در اسلام 

نقد و نظر استاد محمد ابوزهره

نقد و نظر استاد شیخ محمد خاطر 

نقد و نظر دکتر احمد الشرباصی

پاسخ امام موسی‌صدر به نقد و نظر اساتید

نقد و نظر دکتر عمر فروخ 

نقد و نظر دکتر محمد غزالی 

نقد و نظر استاد احمد حمانی 

پاسخ امام موسی صدر به نقد و نظر اساتید 

نقد و نظر استاد ادریس الکتانی 

نقد و نظر استاد مصطفی الرزقاء 

تذکر آقای مولود قاسم نایت بلقاسم 

نقد و نظر استاد شیخ سلیمان داود بن یوسف 

تذکر آقای مولود قاسم نایت بلقاسم 

نقد و نظر استاد زینب الغزالی الجبیلی 

نقد و نظر دکتر صبحی صالح 

تذکر آقای مولود قاسم نایت بلقاسم 

نقد و نظر دکتر صبحی صالح 

نقد و نظر دکتر محمود منصور 

تذکر آقای مولود قاسم نایت بلقاسم 

پاسخ امام موسی صدر به پرسش‌های دانشجویان 

پاسخ امام موسی صدر به نقد و نظر اساتید 

تحلیل جناب شیخ محمد خاطر