ایامِ غربت

ایامِ غربت پنجمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی امام موسی صدر است که به خاطرات فاطمه طباطبایی و فرشته اعرابی می‌پردازد.

فاطمه طباطبایی و فرشته اعرابی هر دو از اعضای خانواده صدر و خمینی هستند که دوره مشترکی هم در لبنان با هم خاطره دارند. ایده تدوین خاطرات این دو نفر از همین‌جا شکل گرفت و به این کتاب رسید؛ کتابی که اولین روایت خاص دو بانوی ایرانی از امام موسی صدر است.

روایتی که هم از درون خانواده و هم در فضای لبنان شکل گرفته است. از ویژگی‌های خاطرات این دو بانو این است که سعی کرده‌اند خاطرات را با احساس و تصور همان سال‌های روایت کنند و با وجود نزدیکی به دو شخصیت بزرگ و مطرح معاصر ایران، از اغراق پرهیز کرده‌اند.

در کتاب ایامِ غربت علاوه بر گفت‌وگوها، پی‌نوشت، اسناد، تصاویر و نمایه نیز منتشر شده است.

فاطمه طباطبایی، خواهرزاده امام موسی صدر و همسر مرحوم حاج سید احمد خمینی است. او فرزند سید محمدباقر سلطانی طباطبایی بروجردی است و مرحوم سید صادق طباطبایی برادر اوست.

فرشته اعرابی، فرزند فریده مصطفوی دختر دوم امام خمینی است. او بعد از ازدواج با مرحوم سید مرتضی طباطبایی (خواهرزاده امام موسی صدر)، با خاندان صدر نیز نسبت و نزدیکی پیدا کرد.

طرح تاریخ شفاهی

مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، طرح تاریخ شفاهی را با هدف ثبت و ضبط خاطرات نزدیکان، دوستان، همکاران و مرتبطان با امام صدر از اردیبهشت ۱۳۸۹ در دستور کار قرار داد.

جایگاه ممتاز امام موسی صدر از جهات مختلف بر اهمیت این طرح می‌افزاید. وابستگی به یکی از خاندان مهم شیعه، حضور موثر در حوزه علمیه قم و نجف، تحصیل در دانشگاه و ارتباط با مراکز علمی و دانشگاهی، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی گسترده در ایران و عراق و لبنان، رهبری سیاسی و دینی شیعیان لبنان، ارتباطات وسیع سیاسی و فرهنگی با مجامع بین‌المللی و دولت‌ها و ملت‌ها و نخبگان سایر کشورها، ایفای نقش به مثابه اندیشمند و متفکر دینی، تعامل گسترده با عالمان ادیان و مذاهب اسلامی و غیراسلامی، تأثیرات عمیق در لبنان و خاورمیانه و … همگی شاهدی بر اهمیت جایگاه امام موسی صدر و ضرورت اجرای این طرح است.

با تشکیل «گروه تاریخ شفاهی»، مطالعه دقیق آثار و منابع مکتوب مرتبط آغاز شد تا ضمن آشنایی بیشتر با زوایای مختلف زندگی و دیدگاه‌های امام صدر، سرفصل‌های اصلی طرح تعیین و با مشخص کردن پرسش‌ها و ابهامات برای مصاحبه با صاحبان خاطرات و شناسایی اماکن مرتبط با ایشان اقدام شود.

تاکنون چند مجلد از مجموعه مصاحبه‌های انجام شده در گروه تاریخ شفاهی موسسه تدوین و منتشر شده است.