به رنگ صبر (ویراست دوم)

به رنگ صبر روایت فاطمهٔ صدر است از خوشی‌های خانهٔ پدری، بازی‌های کودکی، رفتن به مکتب‌خانه پای درس ملا، خوش‌دلی‌های مادر، راهنمایی گرفتن از برادر، سید موسی صدر، عزیمت به لبنان و عراق و ماندگاری در نجف، انس با فرهنگ و زبان عربی؛ و دلخوشی‌های نجف در کنار همسر، سید محمدباقر صدر، و فرزندان و محنت‌های این شهر روشن؛ روایتی است از ریشه دواندن در خاک همسر و دل سپردن به رنج‌هایش. کتاب شرح زندگی یک زن است تا جایی که به یاد آورده و منهای جاهایی که سعی کرده فراموش کند. این کتاب ششمین جلد از مجموعه تاریخ شفاهی امام موسی صدر است.

نظر دیگران درباره کتاب

دکتر محسن اسماعیلی، استاد حقوق دانشگاه: «شهید آیت الله العظمی سید محمدباقر صدر، گرچه به برکت آثار منحصر به فرد و شهادت مظلومانه‌اش نامی پرآوازه دارد، اما همچنان از نظر اخلاق و سبک زندگی ناشناخته باقی مانده است. اکنون این امکان فراهم آمده تا چهره تابناک او را از این منظر نیز به تماشا بنشینیم؛ به ویژه آنکه همسر و همسنگرش به درستی از مبالغه گریزان است و به طرز وسوسه گونه‌ای تلاش می‌کند حتی از بازگو کردن برخی واقعیاتی که ممکن است بوی بزرگنمایی دهد اجتناب کند.
اینکه او معتقد است: «چیزی که به مبالغه نزدیک است بهتر است که آدم نگوید» و تاکید می‌کند که:«خدا شاهد و گواه است سعی می‌کنم یک کلمه‌اش غلو نباشد»، ارزشی صدچندان به گفتار او بخشیده و آن را از غالب کتاب های مشابه ممتاز ساخته است.»

دکتر احسان شریعتی، استاد فلسفه دانشگاه: «خانواده صدر چهره‌های مهم و اثرگذاری در جهان اسلام داشتند و یکی از مهم‌ترین آنها شهید آیت ‌الله سید محمدباقر صدر است. آثار این شخصیت علمی برجسته در آن دوران به قلم زنده‌یاد حجتی کرمانی در ایران ترجمه می‌شد. به هر حال این خانواده در کشورهای ایران، عراق و لبنان ریشه داشته و نقش مهمی در زمینه تحولات این کشورها ایفا کردند.
ویژگی خاندان صدر در سعه صدر آنها به‌ویژه در دو شخصیت مهم معاصر یعنی امام موسی صدر و آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر است. آنها می‌توانستند با روشنفکران مسلمان و نماد آنها یعنی مرحوم دکتر شریعتی گفت‌وگو کرده و به تضارب آرا بپردازند. خوشحالم که کتاب جدیدی در شناخت یکی از اعضای مهم این خاندان منتشر شده است.»

محمد قبادی، پژوهشگر تاریخ معاصر: «کتاب «به رنگ صبر» ظاهراً خاطرات گرم و صمیمی و جدی فاطمه خانم صدر است از فراز و فرودهای زندگی‌اش، اما سرشار از روایت‌های متعدد از کسانی است که با آنان زیسته است. روایت‌هایی که قرائت رسمی خاندانی به دست نمی‌دهد، بلکه روایت‌هایی است از لایه‌های زیرین و درونی خاندان صدر که من از آن به «اندرونیات» تعبیر می‌کنم، روایت‌هایی که در نوع خود کم نظیر یا شاید بی‌نظیر باشد.
خواننده در این کتاب ۵۵۰ صفحه‌ای نه فقط با بخشی از تاریخ خاندانی صدر آشنا می‌شود بلکه می‌تواند از زبان بی‌غل و غش فاطمه خانم صدر به سلوک و نگاه تربیتی صدرها آشنا شود. این کتاب همچنین از جنبه فرهنگی و اجتماعی و رعایت برخی آداب و رسوم مردم ایران و عراق خاصه در میان عالمان جالب توجه است.
«به رنگ صبر» کتاب شایسته ایست برای شناخت ظرافت‌ها و ظرفیت‌های روحی و شخصیتی کسانی چون امام موسی صدر و آمنه صدر (بنت‌الهدی صدر) و به‌طور خاص آقا سید محمدباقر صدر.»

طرح تاریخ شفاهی

مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، طرح تاریخ شفاهی را با هدف ثبت و ضبط خاطرات نزدیکان، دوستان، همکاران و مرتبطان با امام صدر از اردیبهشت ۱۳۸۹ در دستور کار قرار داد.

جایگاه ممتاز امام موسی صدر از جهات مختلف بر اهمیت این طرح می‌افزاید. وابستگی به یکی از خاندان مهم شیعه، حضور موثر در حوزه علمیه قم و نجف، تحصیل در دانشگاه و ارتباط با مراکز علمی و دانشگاهی، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی گسترده در ایران و عراق و لبنان، رهبری سیاسی و دینی شیعیان لبنان، ارتباطات وسیع سیاسی و فرهنگی با مجامع بین‌المللی و دولت‌ها و ملت‌ها و نخبگان سایر کشورها، ایفای نقش به مثابه اندیشمند و متفکر دینی، تعامل گسترده با عالمان ادیان و مذاهب اسلامی و غیراسلامی، تأثیرات عمیق در لبنان و خاورمیانه و … همگی شاهدی بر اهمیت جایگاه امام موسی صدر و ضرورت اجرای این طرح است.

با تشکیل «گروه تاریخ شفاهی»، مطالعه دقیق آثار و منابع مکتوب مرتبط آغاز شد تا ضمن آشنایی بیشتر با زوایای مختلف زندگی و دیدگاه‌های امام صدر، سرفصل‌های اصلی طرح تعیین و با مشخص کردن پرسش‌ها و ابهامات برای مصاحبه با صاحبان خاطرات و شناسایی اماکن مرتبط با ایشان اقدام شود.

تاکنون چند مجلد از مجموعه مصاحبه‌های انجام شده در گروه تاریخ شفاهی موسسه تدوین و منتشر شده است.