اخبار، اخبار ربودن
شکست مذاکرات لیبی و لبنان: پسر قذافی در بازداشت باقی می‌ماند
هفته گذشته، وبگاه رسمی وزارت دادگستری لیبی خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه دستگاه قضایی لبنان هانیبال قذّافی (فرزند معمر قذّافی، رهبر سابق لیبی) را که از سال ۲۰۱۵ در بازداشت به‌سر می‌بُرد، آزاد کرده و او در مسیر بازگشت به لیبی است. اما ساعاتی بعد مشخص شد که قذّافی همچنان در زندان‌های لبنان حضور دارد و دستگاه قضایی لبنان «در شرایط کنونی هیچ قصدی برای آزادی او ندارد.»
به گزارش مؤسسهٔ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به نقل از خبرگزاری «المدن» هانیبال قذافی از ده سال قبل به جرم کتمان اطلاعات درمورد وضعیت امام موسی صدر و دو همراهش در لبنان در بازداشت بسر میبرد و تا امروز حاضر به همکاری نشده است.
پرونده هانیبال قذّافی میان دو طرف لبنانی و لیبی، بدون دستیابی به توافقی جدّی، در نوسان است. آخرین تلاش شکست‌خورده، ورود عادل نصّار، وزیر دادگستری کنونی لبنان، به این پرونده بود؛ مقامات لیبی مستقیما با او تماس گرفتند تا درباره یادداشت تفاهم در زمینه همکاری میان دو کشور در قضیه ربودن امام موسی صدر و دو همراهش گفت‌وگو کنند.
تفاهنامه همکاری بین دو کشور در اسفند ۱۳۹۲ امضا شد. در این تفاهمنامه دولت لیبی برای نخستین بار در سندی قانونی به ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراهش در این کشور اذعان کرده و متعهد شده است که همکاری لازم را برای به دست آوردن اسناد و اطلاعات لازم و دسترسی به افراد مرتبط و مطلع و تسهیل جست‌وجوی میدانی انجام دهد. در این سند بار دیگر بر زنده بودن امام موسی صدر و دو همراهش تأکید شده است.
به گزارش روزنامه لبنانی «المدن»، لیبی به مقامات قضایی لبنان اطلاع داده که تحقیقات انجام‌شده در لیبی، «حاوی اطلاعات فراوانی درباره ربایش امام صدر است و می‌تواند تحولات عمده‌ای در لبنان ایجاد کند.» با این حال، در دو سال گذشته به رغم مذاکرات و توافقهای متعدد، از تحویل این اسناد خودداری کرده است. با وجود اینکه دولت لبنان و کمیته پیگیری قضیه ربودن امام موسی صدر همواره از همکاری و مذاکره استقبال کردهاند.
اوج گرفتن اختلافات
به گفته منابع قضایی که با این روزنامه گفت‌وگو کردهاند، این مذاکرات از دو سال قبل آغاز شد؛ زمانی که وزیر دادگستری پیشین لبنان، با وزیر دادگستری لیبی، دیدار کرد. در آن جلسه، بر سر تحویل پرونده‌های تحقیقاتی مرتبط با پرونده امام صدر به دستگاه قضایی لبنان توافقی اولیه صورت گرفت. اما هیئت لیبی در سفر خود به لبنان، هیچ سند یا پرونده تحقیقاتی به همراه نداشت و هدف سفر را «سفری برای ادای احترام به دستگاه قضایی لبنان و تأکید بر همکاری دوجانبه» اعلام کرد.
جلسات مشترک و تعیین تاریخ برای تحویل نتایج تحقیقات لیبی، حداقل سه بار دیگر صورت گرفته، اما هر بار لیبی از انجام توافق شانه خالی کرده است. تا جایی که در آخرین جلسه تعیین شده حاضر نشد و طی نامه‌ای رسمی به دولت لبنان اعلام کرد که تمایلی به این دیدار ندارد.
مذاکرات نافرجام
بر پایه اطلاعات «المدن»، هفته گذشته، قوه قضائیه لیبی بار دیگر با وزیر دادگستری لبنان تماس گرفته و خواهان کمک وی در حل پرونده‌های معوّق شده است. طرف لیبی همچنین بر تمایل خویش برای اجرای توافق همکاری میان دو کشور تأکید کرده است. برخی منابع آگاه گمان می‌برند که عادل نصّار ممکن است به‌زودی بار دیگر به‌طور رسمی از هیئت لیبی دعوت کند تا به لبنان سفر کنند.
در همین حال، منابع مطلع در پرونده می‌گویند «قصدی» در دستگاه قضایی لبنان برای آزادی قذّافی وجود ندارد، مگر اینکه او اطلاعات مربوط به ناپدیدشدن امام صدر را ارائه کند. این منابع همچنین خاطرنشان کردند که طرف لیبی همواره در جریان مذاکرات بهانه‌های گوناگونی مطرح کرده است و تازه‌ترین نمونه، اعلام خبر آزادی قذّافی در وبگاه رسمی وزارت دادگستری لیبی بود؛ در حالی که او همچنان در زندان‌های لبنان به‌سر میبرد.
در جریان تحولات سیاسی اخیر در لبنان، تلاش‌های لبنان برای دسترسی به تحقیقات لیبی همچنان ادامه دارد. در این شرایط این پرسش مطرح میشود که آیا سرانجام این پرونده بسته خواهد شد و هانیبال قذّافی آزاد خواهد شد یا خیر؟ و آیا بازداشت او در نهایت، و با تأخیری ده ساله، منجر به کشف حقیقت درباره محل اسارت امام موسی صدر و همراهانش میشود؟
