اخبار انتشارات، اخبار عمومی
گفت وگو با کلر ژوبرت؛ از ایده داستان‌های بنت‌الهدی صدر تا عید گنجشک‌ها
بهار امسال با انتشار نخستین کتاب انتشارات موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر برای گروه سنی کودکان آغاز شد. کتاب «عید گنجشک‌ها» به قلم «کلر ژوبرت» نویسنده و تصویرگر متولد پاریس است که با همکاری نشر رود آبی به چاپ رسید. این کتاب در همین مدت محدود با استقبال خوب مخاطبان روبرو شده است.
کتاب «عید گنجشک‌ها» با نثری روان و تصاویری زیبا، کودکان را با مفهوم روزه ماه رمضان و بخشش و صدقه و همچنین شادی عید فطر آشنا می‌کند.
برای آشنایی بیشترمخاطبان موسسه با این کار جدید، گفت‌وگوی کوتاهی با «کلر ژوبرت»، نویسنده و تصویرگر این کتاب انجام دادیم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
لطفا شرح مختصری از زندگی و تحصیلات خودتان برای آشنایی مخاطبان بفرمایید.
سال ۱۳۴۰ در شهر پاریسِ فرانسه به دنیا آمدم و در خانواده متوسط تحصیل کرده‌‌ای، در کنار پدر و مادری کاتولیک و روشنفکر و سه برادر کوچک‌تر از خودم بزرگ شدم. در نوجوانی به خاطر سؤالات و شبهات متعددی که در مورد مسیحیت برایم ایجاد شد و تناقص‌هایی که مشاهده می‌کردم، کم کم از این دین فاصله گرفتم.
بعد از چند سال جست‌وجو در ادیان و مکاتب مختلف، به برکت انقلاب اسلامی با اسلام آشنا شدم و در سن ۱۹ سالگی، پس از چند ماه مطالعه و تحقیق، به لطف خدا مسلمان شدم. مدتی بعد با همسرم که ایرانی هستند ازدواج کردم و از سال ۱۳۶۲ ساکن تهران شدیم.
کارشناسی علوم تربیتی و کارشناسی ارشد ادبیات کودک را خوانده‌ام و همچنین مطالعات حوزوی تا سطح دو را پیش برده‌ام.
چطور و از چه زمانی به فعالیت نویسندگی علاقه پیدا کردید و وارد این حوزه شدید؟
از کودکی علاقه بسیاری به کتاب و داستان و نویسندگی داشتم. اما این تصور در فرانسه رایج بود و هنوز هم هست که داستان‌نویسی آموختنی و کوششی نیست، بلکه فقط ذاتی و جوششی است و چون نمی‌دانستم چگونه باید نویسندگی را شروع کنم، گمان کردم توانایی‌اش را ندارم. اما در تمام این سال‌ها، هم بسیار کتاب می‌خواندم، هم به صورت مستمر برای خودم می‌نوشتم.
زمانی که مادر شدم، برای این که فرزندانم را به مطالعه علاقه‌مند کنم، تعداد زیادی کتاب کودک به زبان فرانسه و فارسی تهیه کردم و برای پسرانم خواندم. این کار باعث شد عاشق ادبیات کودک شوم و آرزوی دیرینه نویسندگی در وجودم بیدار شود، به خصوص این که با توجه به ارائه کتاب‌های متعدد آموزش اصول داستان‌نویسی در ایران، قانع شده بودم که داستان‌نویسی آموختنی هم هست.
با مطالعه داستان‌های کوتاه زنده یاد شهیده بنت الهدی صدر به این فکر افتادم که به موضوعات دینی در قالب داستان بپردازم. در ابتدا چند داستان کوتاه بزرگسال هم نوشتم ولی خیلی زود تصمیم گرفتم روی داستان کودک متمرکز شوم. تصویرگری را همزمان آغاز کردم و اولین کتابم سال ۱۳۷۵ در دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شد.
کتاب «عید گنجشک‌ها» چندمین کتاب شما برای کودکان است و آیا تنها به زبان فارسی می‌نویسید؟
اگر درست حساب کرده باشم، هفتاد و نهمین کتاب کودک من به زبان فارسی است. تعدادی داستان به زبان فرانسه هم نوشته‌ام به خصوص در سال‌های اول، اما الان بیشتر به فارسی می‌نویسم. چون بچه‌های ایرانی را خیلی بهتر از بچه‌های فرانسوی امروز می‌شناسم. در ضمن داستان‌های فارسی‌ام را می‌توانم قبل از چاپ برای نقد و اصلاح به تعدادی کودک و بزرگسال ارائه بدهم، در صورتی که چنین امکانی برای داستان‌های فرانسوی‌ام وجود ندارد یا خیلی اندک است.
در انتخاب موضوع «عید فطر» چه انگیزه و دلایلی شما را به ضرورت طرح آن در کتاب «عید گنجشک‌ها» رساند؟
اول از همه صمیمانه تشکر می‌کنم از خانم حورا صدر بزرگوار که به من اعتماد کردند و این فرصت را به من دادند تا اولین کتاب کودک موسسه را تألیف کنم. برای من افتخار بسیار بزرگی است و خیلی خوشحال هستم که به لطف خدا به ثمر رسیده است.
در اولین جلسه‌ای که در مؤسسه برای همفکری درباره تهیه کتاب کودک داشتیم، قرار شد براساس اندیشه امام موسی صدر داستان بنویسم. در مرحله بعدی تعدادی متون کوتاه برگرفته از کتاب‌های ایشان به من ارائه شد. از میان این متون، جمله مربوط به فطریه و تقسیم شادی عید فطر با دیگران خیلی به دلم نشست و تصمیم گرفتم اولین داستان را براساس این موضوع بنویسم.
توانایی تصویرگری در کنار نوشتن، از ویژگی‌های کارهای شماست و تصویرگری این کتاب در نوع خود ویژگی‌های متفاوتی دارد. شما این تفاوت را در چه شاخصه‌هایی می‌دانید؟
برای هر کتاب جدید سعی می‌کنم تصویرگری متفاوتی را انجام بدهم و از ایجاد فضایی مشابه با کتاب‌های قبلی پرهیز کنم. اما نمی‌دانم چقدر این تفاوت برای دیگران محسوس است و چقدر موفق می‌شوم برای هر کتاب فضای خاصی را خلق کنم. این کتاب برای من همان قدر متفاوت است که کتاب‌های قبلی هستند. اما امیدوارم توانسته باشم تصویرگری بهتری را انجام بدهم.
درتصویرگری این کتاب از برگ‌های ژینکو بیلوبا یا کهن‌دار استفاده کردید که درخت کمتر شناخته شده‌ای در ایران است، دلیل خاصی برای این انتخاب داشتید؟
من این درخت را خیلی دوست دارم و چون به صورت گلدانی هم در فرانسه دیده بودم، در باغچه مادربزرگِ کتاب گذشتم و البته صورت تخیلی پیدا کرده چون در طبیعت، این گل‌های کتاب را ندارد.
آیا پیش از این کتاب دیگری مرتبط با اندیشه و کلام عالم یا اندیشمندان دینی نوشته بودید؟
قبل از این کتاب، تعدادی داستان بر اساس مفاهیم نهفته در آیاتی از قرآن یا روایاتی از معصومان نوشته بودم و روند کار مشابه بود، یعنی تلاش در خلق موقعیت داستانی مناسبی برای ملموس کردن مفهوم مورد نظر و قابل درک کردن آن برای کودکان.
اما «عید گنجشک‌ها» اولین داستانی است که بر اساس کلام یک عالم دینی نوشته‌ام و امیدوارم بتوانم این روند را ادامه بدهم انشاالله.
بعد از این البته، به درخواست سازمان اسناد انقلاب اسلامی، داستانی بر اساس خاطره‌ای از کودکی شهید مطهری نوشته‌ام و امیدوارم این توفیق را داشته باشم در مورد زندگی امام موسی صدر هم برای بچه‌ها داستان بنویسم.