اخبار انتشارات
مترجم ایتالیایی کتاب ادیان در خدمت انسان:
ترجمه این کتاب فرصتی بود تا با افکار امام صدر آشنا شوم
میرکو کولئونی، مترجم کتاب «ادیان در خدمت انسان» به زبان ایتالیایی می‌گوید: «من ترجمۀ این کتاب را فرصتی برای مطالعه مستقیم «از خود ایشان»، و نه «درباره ایشان» و افکار و اقداماتشان برای جامعه شیعیان لبنان یافتم. همچنین علاقه‌مند بودم که بدانم ایشان از چه شیوه و راهکاری برای معرفی اسلام استفاده کردند؛ بخصوص برای مخاطبان غیر مسلمان.»
کتاب «ادیان در خدمت انسان» به تازگی با همکاری موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر در تهران، مرکز امام موسی صدر در بیروت و انتشارات «ایل سرچیو il Cerchio» در ایتالیا منتشر شده است. میرکو کولئونی، مترجم این اثر از زبان عربی به ایتالیایی، دکترای تاریخ و فلسفه تمدن اسلامی دارد و عربی را در دانشگاه برگامو و نیز در کشور‌هایی مانند مصر و سوریه فراگرفته و مطالعه کرده است. ویرایش کتاب و نگارش مقدمه نیز برعهده دکتر رافائل مائوریلو، اسلام‌شناس و صدرپژوه معاصر ایتالیایی است.
گفت‌وگوی کوتاه پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر با دکتر میرکو کولئونی، مترجم این کتاب را در ادامه می‌خوانید.
پیش از ترجمه این کتاب چقدر با شخصیت امام موسی صدر آشنایی داشتید؟
زمانی که دربارۀ تاریخ معاصر لبنان مطالعه می‌کردم دربارۀ ایشان مطالبی خوانده بودم. پس از آن مجددا و البته این بار به طور مفصل از دکتر رافائل مائوریلو در زمان تحصیل در مقطع دکترا در مورد ایشان می‌شنیدم. ایشان پایان نامۀ خود را در مورد محمد باقر صدر و بررسی جایگاه و اهمیت خاندان صدر نوشته‌اند. پس از آن مطالبی را از امام موسی صدر به زبان عربی و انگلیسی در اینترنت مطالعه کردم و همچنین مستندی را که تلویزیون الجزیره دربارۀ ناپدیدسازی ایشان ساخته بود، دیدم.
چه چیزی شما را به ترجمۀ این کتاب علاقمند کرد؟
من ترجمۀ این کتاب را فرصتی برای مطالعه مستقیم «از خود ایشان» و نه «درباره ایشان» و افکار و اقداماتشان برای جامعه شیعیان لبنان یافتم. همچنین علاقه‌مند بودم که بدانم ایشان از چه شیوه و راهکاری برای معرفی اسلام استفاده کردند؛ بخصوص برای مخاطبان غیر مسلمان.
در زمان ترجمه از چه چیزی بیشتر لذت بردید یا بهره مند شدید؟
زمانی که سخنان ایشان را در مورد اهمیت ابعاد اجتماعی و اقتصادی اسلام و همچنین، نقد ایشان از سرمایه‌داری غربی و سکولاریسم و تاثیر آن بر جوامع مسلمان را می‌خواندم، بسیار لذت می‌بردم.
سخت‌ترین بخش در ترجمۀ چنین کتابی چیست؟ در هنگام ترجمه با چه چالش‌هایی مواجه شدید؟
شاید سخت‌ترین چالشی که با آن مواجه بودم این بود که از طرفی می‌بایست اصطلاحات و عبارات خاص اسلامی، عبارات اصیل عربی و احادیث نبوی را به ایتالیایی ترجمه می‌کردم؛ بدون اینکه معنای دقیق و اصلی خود را از دست بدهند. از طرف دیگر و هم زمان، ترجمه به زبان ایتالیایی باید به زبانی قابل درک می‌بود؛ بدون آن که بخواهد بیانی تقریبی از محتوای اصلی و ترجمه‌ای آزاد از آن باشد.
علاوه بر این، نکتۀ دیگری که باید در نظر گرفت سختی ذاتی ترجمۀ سخنرانی و بیانات شفاهی است. ابهام و پیچیدگی موجود در بعضی متون باعث می‌شد که ناگزیر از مطالعات زیادی باشم؛ چرا که برخی ابهام‌ها فوری و بدون دسترسی به فایل‌های صوتی کتاب‌ها برطرف نمی‌شوند.
برای ترجمۀ اصطلاحات تخصصی مربوط به مفاهیم اسلامی که در کتاب‌ها استفاده شده از چه روشی استفاده کردید؟
با مراجعه به فرهنگ‌های لغات تخصصی و کتب راهنمای فقه آنلاین یا کتب موجود در کتابخانۀ شخصی خودم این مشکل را برطرف کردم. همچنین قبل و در طی بررسی پیش‌نویس نهایی با دکتر رافائل مائوریلو تبادل نظرهایی داشتیم.
ترجمۀ این کتاب چه مدت طول کشید؟
حدودا دوسال طول کشید که تقریباً دو برابر پیش بینی اولیه من بود. این موضوع دو دلیل اصلی داشت: اول اینکه، مشکلی در سلامتی من پیش آمد که سرعت کار ترجمه را کم کرد. دوم اینکه، شغل اصلی و ثابت من تدریس زبان عربی در دبیرستانی در شهر برگامو در شمال ایتالیا است که کلاس‌های مختلف، به علاوۀ تصحیح تکالیف درسی و برگه‌های امتحانی آن‌ها و شرکت در همۀ جلسات برنامه‌ریزی شده کارکنان آموزش، زمان زیادی را برایم باقی نمی‌گذارد که بخواهم به طور دائمی به ترجمه بپردازم؛ به جز در تعطیلات یا مرخصی‌ها.
