هفته کتاب هم زمانی است برای ترویج کتاب و کتابخوانی و هم فرصتی برای ناشران تا از داشتههایشان بگویند و در معرفی بهتر آثارشان بکوشند.
موسسه امام موسی صدر از جمله موسسات فعال در عرصه نشر است که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۲ در عرصه پژوهش و چاپ و نشر آغاز کرد. در این گزارش ضمن آشنایی با مجموعه کتابهای این انتشارات، در گفتوگو با مسئول انتشارات موسسه، به برخی موضوعات پیرامونی نشر این آثار و مجموعههای در دست چاپ اشاره شده است.
نخستین کتابهایی که منتشر شد
اهتمام اولیه انتشارات موسسه، ترجمه و انتشار سخنرانیها، یادداشتها و مقالات امام صدر از زبان عربی به فارسی بود. نخستین کتابی که موسسه امام موسی صدر در سال ۱۳۸۳ منتشر کرد، «نای و نی: جستارهایی درباره اسلام، انسان، لبنان، مقاومت» با ترجمه مرحوم علی حجتی کرمانی نام دارد. این کتاب شامل برخی از سخنرانیها و مقالات و مصاحبهها و بیانیههای امام صدر از زمان استقرار در لبنان تا نخستین سال تأسیس مجلس اعلای شیعیان است.
«ادیان در خدمت انسان: جستارهایی درباره دین و مسائل جهان امروز» دومین کتاب منتشر شده موسسه است که ساختاری شبیه به کتاب«نای و نی» دارد. این دو کتاب به دلیل تنوع موضوعاتی که دارد مخاطب را با گستره اندیشه امام موسی صدر و دغدغههای فکری او آشنا میکنند.
انتشار آثار امام صدر در قالب مجموعه «در قلمرو اندیشه امام موسی صدر»، پس از این دو کتاب به صورت موضوعی پیش رفت و سومین کتاب به مجموعه مقالات اقتصادی امام صدر اختصاص پیدا کرد و با عنوان «رهیافتهای اقتصادی اسلام» منتشر شد که برخی از مقالات فارسی بود و برخی از آنها ترجمه شد.
«برای زندگی: گفتارهای تفسیری امام موسی صدر»، «حدیث سحرگاهان: گفتارهای تفسیری امام موسی صدر» «انسان آسمان: جستارهایی درباره امیرالمومنین(ع)»، «سفر شهادت: گفتارهایی درباره واقعه عاشورا»، و «روح تشریع در اسلام: واقعیت قانونگذاری در اسلام» عناوین کتابهایی است که در ادامه به مجموعه «در قلمرو اندیشه امام موسی صدر» اضافه شدند.
مجموعههای متنوع منتشر شده
انتشارات موسسه امام موسی صدر پس از آغاز ترجمه، با هدف ترویج اندیشه امام مجموعههای متنوعی را با عناوین زیر تعریف، تولید و منتشر کرد.
مجموعه «اندیشه ربوده شده» و مجموعه «تاریخ شفاهی» از جمله این آثار است. در کنار این مجموعهها، دو مجموعه کم حجم با قطع پالتویی نیز برای سهولت مطالعه علاقهمندان از سخنرانیها و نوشتههای امام موسی صدر برگزیده شد و با عناوین مجموعه «پرتوها» شامل تک سخنرانیهای موضوعی و مجموعه ۸ جلدی «تفسیر قرآن» شامل تفسیر سورههای کوچک به چاپ رسید.
در کنار آثار مجموعهای، چند اثر درباره زندگینامه و پرونده ربودن امام صدر، لبنان و … نیز در انتشارات موسسه به چاپ رسیده است.
کتاب «هفت روایت خصوصی از زندگی سیدموسی صدر» اثر حبیبه جعفریان که به صورت مشترک با انتشارات سپیده باوران منتشر شده، یکی از پرمخاطبترین کتابهای موسسه است که ۷ نوبت چاپ و منتشر شده است. این کتاب که به تازگی به صورت کتاب گویا نیز تولید شده، روایتهایی است که از زبان نزدیکان امام زوایای نزدیکتری از زندگی شخصی و رفتارهای او را برای مخاطب بازگو میکند.
از مجموعه «در قلمرو اندیشه امام موسی صدر» نیز کتاب «ادیان در خدمت انسان» بیشتر مورد استقبال مخاطبان بوده است.
جمعآوری و تدوین خاطرات مرتبط با امام صدر در مجموعه تاریخ شفاهی
ثبت و ضبط خاطرات مربوط به امام صدر پس از آغاز انتشار سخنرانیها و گفتارهای او، با عنوان «پروژه تاریخ شفاهی موسسه امام موسی صدر» از ابتدای سال ۱۳۸۹ با سرپرستی حمید قزوینی آغاز شد.
این پروژه با توجه به ارتباط امام صدر با مراکز علمی و دانشگاهی، فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی گسترده در ایران و عراق و لبنان، رهبری سیاسی و دینی شیعیان لبنان، ارتباطات وسیع سیاسی و فرهنگی با مجامع بینالمللی و دولتها و ملتها و نخبگان سایر کشورها تعریف شد که تدوین و انتشار آنها نیز در دستور کار انتشارات موسسه قرار گرفت.
نخستین کتاب مجموعه تاریخ شفاهی «من و آقا موسی» نام داشت که در سال ۱۳۹۰ منتشر شد. این کتاب به خاطرات آیتالله عبدالجلیل جلیلی کرمانشاهی، دوست و همدرس امام موسی صدر میپردازد که در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و نجف نیز همراه او بود. این کتاب به خواننده کمک میکند تصویر روشنی از دوران طلبگی و سالهای جوانی امام موسی صدر، تا قبل از هجرت به لبنان داشته باشد.
در ادامه ۳ عنوان دیگر از مجموعه تاریخ شفاهی موسسه با نامهای «حدیث روزگار»، خاطرات حجتالاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی در سال ۱۳۹۲، «یاران موافق»، خاطرات آیتالله سیدمرتضی مستجابی و «دیدار در پاریس» خاطرات دکتر حسن حبیبی و همسرش شفیقه رهیده در سال ۱۳۹۵ منتشر شدند.
شرح حال مشاهیر خاندان صدر
مجموعه مشاهیر خاندان صدر به همت و پژوهش دکتر محسن کمالیان به زندگی و فعالیت خاندانی شیعه میپردازد که در صدوپنجاه سال گذشته از اهمیت و نقشآفرینی بالایی در ایران، عراق و لبنان برخوردار هستند.
این مجموعه در ۲ محور نگارش شرححالهایی تفصیلی از مشاهیر تراز اول و دوم خاندان صدر و تدوین نسبنامه خاندان صدر و نگارش شرححالهایی اجمالی از دیگر فرهیختگان این خاندان در حال پژوهش و تدوین است.
تا کنون دو جلد ابتدایی از این مجموعه با عناوین فرعی «نسب نامهٔ خاندان آقا مجتهد» و «شرح حالها» منتشر شده که جلد هجدهم نیز در تولید و چاپ قرار گرفته است. به غیر جلد دوم این مجموعه که پیشتر از جلد نخست آن در سال ۱۳۹۳ منتشر شد، باقی جلدهای مجموعه در انتشارات راز نی منتشر خواهد شد.
ترجمه و انتشار آثار بانوی نویسنده خاندان صدر
انتشارات موسسه، در کنار آثار و خاطراتی که از امام صدر منتشر کرد، ترجمه آثار بنتالهدی صدر را نیز در دستور کار خود قرار داد. شهیده بنتالهدی صدر، خواهر شهید آیت الله سید محمدباقر صدر، در کنار فعالیتهای اجتماعی و آموزش به دختران دست به قلم داشت و مقالات و داستانهای متعدد تربیتی را در دوران خفقان رژیم بعث در عراق نگاشت.
ترجمه فارسی مجموعه کامل آثار او که برای اولین بار به همت موسسه در ایران چاپ و منتشر شد شامل عناوین زیر است: «جایگاه زن در اسلام»، «بر بلندیهای مکه»، «دیدار در بیمارستان»، «در جستوجوی حقیقت»، «دیدار عروس»، «نبرد با زندگی»، «دو زن و یک مرد»، «آخرین هدیه» و «تولد دوباره».
عناوین جدید و کتابهایی که تجدید چاپ میشوند/انتشار مجموعه ۱۲ جلدی «گام به گام با امام»
انتشارات موسسه امام موسی صدر، فعالیت خود را در عرصههای مختلف فرهنگی حوزه نشر گسترش داده است. این گستره بیتردید با مسائل مختلفی روبروست که طیبه ولیبغدادی، مسئول انتشارات موسسه، به برخی از آنها اشاره کرده است.
وی مهمترین فعالیت انتشارات موسسه را ترجمه آثار میداند و میگوید: «تقریبا ۹۵ درصد صحبتهای امام موسی صدر به عربی بود. این مقالات، سخنرانیها و گفتوگوها باید ترجمه شده و پس از آن ویرایش محتوایی و مقابله ترجمه انجام میشد. سختگیریهایی که مدیریت و مسئول بخش پژوهشی موسسه داشتند، باعث شد تا کتابهای «در قلمرو اندیشه امام موسی صدر» از نثر و لحن روانی برخوردار باشند، گویی که خود امام صدر محتوای آنها را به فارسی بیان کرده است.»
مسئول انتشارات موسسه، درباره عناوین جدید مجموعه ۸ جلدی «در قلمرو اندیشه امام موسی صدر» میگوید: «جلد نهم این مجموعه با نام احتمالی «دین در جهان امروز» در مرحله نمایهسازی است که امیدواریم تا پیش از نمایشگاه کتاب سال آینده در دسترس مخاطبان قرار بگیرد. این کتاب شامل مجموعه مقالات و گفتارهای امام صدر درباره دین در معنای کلی آن است. موضوع چند مجلد دیگر نیز انتخاب شده که یکی از آنها درباره «زن، جوان، خانواده» و مجلد دیگر درباره «عبادیات» است. همچنین مقالاتی از امام صدر درباره جنبش امل در حال انتخاب است تا در مجلد دیگری از این مجموعه منتشر شود.»
بغدادی همچنین درباره آثار دیگر در دست چاپ انتشارات ادامه داد: «کتاب «اندیشه ربوده شده» که مدت زیادی است چاپ اول آن به پایان رسیده، به زودی با اضافه شدن نمایه موضوعی به آن بازنشر میشود. این کتاب نخستین مجلد از مجموعه «اندیشه ربوده شده» است که با کوشش و ویرایش مهدی فرخیان در سال ۱۳۸۵ منتشر شد. در مجموعه پروژه تاریخ شفاهی نیز، مجموعه خاطرات فاطمه طباطبایی و فرشته اعرابی در یک مجلد و مجموعه خاطرات چهار تن از اندیشمندان معاصر؛ غلامرضا اعوانی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، مهدی محقق و محمد مجتهدشبستری از امام موسی صدر در مجلد دیگر در مراحل نهایی آماده سازی برای چاپ است. تجدید چاپ کتابهای «من و آقا موسی»، «حدیث روزگار» و «یاران موافق» از این مجموعه نیز در دست کار است. همچنین جلد اول کتاب ۲ جلدی عزت شیعه، از مجموعۀ روایت صدر نیز در دست چاپ مجدد است. این جلد شامل ده گفتوگو با یاران و همکاران لبنانی امام موسی صدر است که خاطرات خود را از آشنایی با امام و فعالیتهای او بیان کردهاند. عزت شیعه به همت محسن کمالیان و علی اکبر رنجبر کرمانی گردآوری و تدوین شده است.»
مسئول انتشارات موسسه همچنین از مهمترین و پرکارترین مجموعه ترجمه که در حال پشت سرگذاشتن مراحل چاپ است خبر داده و میگوید: «مهمترین پروژهای که در این سالها در موسسه انجام شده، مجموعه ۱۲ جلدی «گام به گام با امام» است که ترجمه آن از حدود ۱۰ سال پیش آغاز شد. این مجموعه که ترجمه «مسیره الامام السید موسی الصدر» است شامل مقالات، گفتارها، اسناد و روزنگار است که در ماههای آینده روانه بازار خواهد شد.»
پایگاه اطلاع رسانی امام موسی صدر، در آینده در گزارش مشروحی به معرفی این مجموعه ۱۲ جلدی خواهد پرداخت.