به گزارش مؤسسهٔ فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر به نقل ایبنا نشست نقد و بررسی کتاب «ادیان در خدمت انسان» امام موسی صدر عصر روز گذشته با حضور دکتر محسن اسماعیلی در کتابخانهٔ مرکزی پارک شهر برگزار شد.
محسن اسماعیلی در ابتدای این نشست با بیان اینکه امام موسی صدر و خاندان صدر منبع مطالعاتی خوبی هستند گفت: خاندان صدر آثارشان خواندنی است چون نگاه زیبایی به هستی، انسان و دین دارند و خوشقلم و خوشبیان هستند. امروز برخی به نام دین حرف میزنند اما ضد دین هستند و دین خودشان را معرفی میکنند نه دین خدا را. صدر از کسانی است که به راحتی میتوان به نوشتههایش اعتماد کرد و او را سخنگوی دین واقعی دانست.
او با بیان اینکه به روز بودن، قدرت تببین و سحرآمیز بودن گفتار و قلم، آثار خاندان صدر را خواندنی کرده عنوان کرد: ادیان در خدمت انسان تالیف امام موسی صدر نیست بلکه گردآوری مصاحبهها، سخنرانیها و … دربارهٔ موضوع دین است با این حال این کتاب دارای انسجام است و انسان در آن از هم گسیختگی احساس نمیکند.
این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به دو موضوع کتاب بیان کرد: این کتاب دربارهٔ انسان است که با ارزشترین، محبوبترین و اصلی ترین آفریده هستی است و دوم درباهٔ دین است. بنابراین در همهٔ آثار صدر ردپای انسان و دین را میبینید.
این استاد دانشگاه دربارهٔ مؤلفههای متمایز کتاب عنوان کرد: این کتاب نقطهٔ آغازش یک سخنرانی است که یک عالم دینی مهاجر (امام موسی صدر) ۴۸ سال پیش در کلیسایی در بیروت ایراد کرده است. دربارهٔ ارتباط انسان و دین در صد سال اخیر ما با افراط و تفریطی مواجه بودیم که امام موسی صدر به صورت اعلام نشده در این کتاب آن را رد کرده و راه میانه را نشان میدهد.
وی با اشاره به نگاههای افراط و تفریطی دربارهٔ دین در دهههای اخیر بیان کرد: نگاه افراطی این است که گاه و بیگاه حتی از سوی علاقه مندان به انسان، دین را یک پدیده اجتماعی میدیدند و بهرهمند شدن افراد انسانی از موهبت دین را غفلت میکردند. آن قدر به خیال خود برای ساختن جامعه دینی تلاش میکردند که برای انسان دینی فرصتی نمیماند غافل از اینکه جامعهٔ دینی منهای انسان دینی ممکن نیست. در جنبهٔ تفریطی نیز دین به عنوان یک نیاز عاطفی برای فرد تلقی میشد و آن را از صحنه اجتماع خارج میکرد.
به گفتهٔ اسماعیلی کتاب «ادیان در خدمت انسان» به دنبال زدودن نگاه افراط و تفریطی به دین است. امام موسی صدر میگوید ما به انسان دینی و دین انسانی نیاز داریم و انتخاب این عنوان برای آن سخنرانی در ۵۰ سال پیش یک انتخاب هوشمندانه است.
اسماعیلی با طرح این سوال که آیا انسان در خدمت دین است یا دین در خدمت انسان؟ تاکید کرد: امام موسی صدر دومی را انتخاب کرده و میگوید ادیان یکی هستند چون نقطه آغاز و پیامدهندهٔ همهشان یعنی خدا یکی است و پیامگیرنده که انسان است نیز یکی است و هدف همهشان هم زیبا شدن و رشد و کمال انسان است. صدر معتقد است ما یک دین بیشتر نداریم چون پیام همه خدمت به انسان است؛ آن هم نه این انسان یا آن انسان خاص بلکه انسان با همه تفاوتهایش. پس انسان مخاطب دین است نه انسانهای خوب!
او با بیان اینکه صدر در تفسیر ویژهٔ خود از سورهٔ ماعون معتقد است ضد دین کسی است که نسبت به گرسنگی دیگری بیتوجه باشد عنوان کرد: نباید ادای فرد دینی دربیاوریم اما درد انسان نداشته باشیم. کسی که درد انسان ندارد و در برابر فقر واکنشی ندارد ضد دین است حتی اگر شعار دین بدهد. به اعتقاد او کسی میتواند عالم دینی باشد که خود را خادم و انسان را مخدوم بداند و با لحن خادم نسبت به مخدوم خود با انسان سخن بگوید نه بالعکس. صدر چون دین را در خدمت انسان میداند هدف دین را تلاش در راه کاهش رنج انسان میداند.
این استاد دانشگاه با اشاره به طرح اولویتهای پیام دینی در کتاب «ادیان در خدمت انسان» گفت: دینی که نتواند دنیای کسی را آباد کند آخرتش را هم نمیتواند. آبادی آخرت در آبادی دنیا نهفته است. کسی که در دنیا عقبمانده و فقیر است نمیتواند آخرتی آباد داشته باشد. به همین علت عالم دینی باید اولویت در انتقال پیامهای دینی را حفظ کند و باید بداند کدام پیام دینی در صدر قرار دارد. صدر در سخنرانی خود به علمای دین هشدار میدهد مراقب باشید با سخن یا سکوتتان در نشاندن عبادت به جای عدالت شریک نشوید!