آیت الله مبلغی در درسگفتار بررسی فقهی و حقوقی پرونده ربودن عنوان کرد: «امروزه در حقوق خسارتهای معنوی را به حساب میآورند. ربایش شخصیتی که این همه تأثیر در ابعاد مختلف دارد، خسارتهای معنوی بزرگی به مجموعههای منتفع و به نظر من امت منتفع تحمیل کرده است. این هم براساس نگاه فقهی و هم براساس نگاه حقوقی مسئولیت دارد، اگر مسئولیت دارد مسئولیت حقوقی است و وقتی جنبۀ حقوقی پیدا میکند همه باید بکوشند برای اینکه وضعیت ایشان آشکار و روشن شود.»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، پنجاه و هشتمین درسگفتار اندیشه و عمل در چهلویکمین سال ربودن و نبودن امام صدر به بررسی حقوقی و فقهی پرونده ربودن اختصاص داشت.
سخنران درسگفتار «ابعاد ربایش امام موسی صدر بهمثابه موضوعی فقهی و حقوقی»، آیتالله احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه و اصول بود که چهارشنبه، ۱۳ شهریور ماه ۱۳۹۸ در محل موسسه در تهران برگزار شد.
آیت الله مبلغی در ابتدای بحث درباره ماهیتشناسی موضوع جلسه عنوان کرد: «وقتی گفته میشود موضوع ربایش امام صدر دو نسبت برای این ربایش صورت میگیرد و شکل میپذیرد، یکی اضافۀ این ربایش به امام صدر هست به عنوان شخصیت ربوده شده و دیگری یعنی اضافۀ دوم و نسبت دوم، نسبت این ربایش هست با مجموعۀ آسیب دیدۀ از این ربایش یعنی یک امت و مجموعههای متعدد و متکثری که در منطقه هستند، ملت لبنان، ملت ایران و من در یک نگاه میگویم امت. به همین خاطر اگر ما بخواهیم نسبت به موضوع ربایش ماهیتشناسی داشته باشیم باید این دو اضافه را محل تأمل و تحلیل قرار دهیم ابتدا شخصیت امام صدر را تحت بررسی قرار بدهیم، در چنین عمل واکاوی نسبت به ربایش باید شخصیت ربوده شده را در نظر بگیریم و ببینیم چه شخصیتی بوده که وقتی گفته میشود ربایش امام صدر این ربایش معنای خود را پیدا کند. و اینکه از چه کسانی این امام را گرفتند و آنها در چه موقعیتی هستند، چه چیزی را از دست دادند، چه محرومیتهایی شکل گرفته است. اگر به آسیب دیدگان از این ربایش توجه شود سرفصلهایی از فقه براساس این نگاه و این اضافه و اضافه به آسیب دیدگان پدید میآید، آن وقت موضوع ربایش امام صدر به عنوان یک موضوع فقهی و حقوقی، جای خودش و چارچوب خودش و ماهیت خودش و قوام خودش را باز مییابد.
او در ادامه به شخصیت امام موسی صدر به عنوان فرد ربوده شده پرداخت و گفت: «در چند محور میتوان به ابعاد این شخصیت نگاه کرد. یکی از حیث اندیشه است. امام صدر از حیث اندیشگی شخصیتی است دارای امت اندیشی و به امت نگاه میکند، شخصیتی است دارای ادیان اندیشی و به ادیان نگاه میکند، شاید جز اولینهایی است که به ادیان و به روابط اتباع ادیان مینگرد و از این حیث شخصیت ممتازی است. این شخصیت همچنین دارای اجتماعاندیشی است. مقصود از حیث اجتماعی یعنی از حیث بودن او در جامعه و از حیث فعالیتهای اجتماعی. امام صدر فعالیتهای اجتماعی مهم و بزرگ و گستردهای دارد که قابل بحث و بررسی به طور مستقل است. یکی هویتبخشی به شیعیان لبنان، دیگری بازسازی و نوسازی روابط مسلمانان با مسیحیت و دیگری ایجاد نهادها و مؤسسات اجتماعی.»
مدرس خارج فقه و اصول درباره ابعاد فقهى و حقوقی پرونده عنوان کرد: «اولین عنوان فقهی و حقوقی که شکل میگیرد مسئولیت و زمان است به دلیل وارد آوردن خسارتهای مادی و معنوی این ربایش برای بیش از یک ملت. من در دو بند این خسارت را دسته بندی کردم، یکی محروم ساختن امت از کارکردها و فعالیتها و حضور ثمربخش این شخصیت که این خسارت معنوی است و دومی خسارتهای مادی از ناحیۀ این ربایش که به مجموعههایى که از این شخصیت منتفع میشوند، وارد شده است.»
آیت الله مبلغی در ادامه عنوان کرد: «امروزه در حقوق خسارتهای معنوی را به حساب میآورند. شخصیتی که این همه تأثیر در ابعاد مختلف دارد، روابط انسانی و وحدت بخشی و فعالیتهای انسانی و خدایی و ادیانی که هرکدامش یک شاخصۀ مهم است. با این ربایش خسارتهای معنوی بزرگی به مجموعههای منتفع و به نظر من امت منتفع تحمیل شده چون ایشان حرکتش معطوف به امت است. این هم براساس نگاه فقهی و هم براساس نگاه حقوقی مسئولیت دارد، اگر مسئولیت دارد مسئولیت حقوقی است و وقتی جنبۀ حقوقی پیدا میکند همه باید بکوشند برای اینکه وضعیت ایشان آشکار و روشن شود. بحث ایران نیست، بحث لبنان نیست، همه باید بکوشند، ما باید دینمان را نسبت به او ادا کنیم.»
او همچنین با اشاره به اهمیت موضوع با وجود گذشت چهل سال از وقوع جرم ربودن گفت: «با گذشت سالها این قضیه محو نمیشود، چرا که امر خطیری رخ داده و این اولین عنوان است. دومین عنوانی که قابل صدق است، عنوان اهتمام به امر مسلمین است، آیا ربایش امام صدر امر مسلمین است؟ بلی. چرا؟ به دلیل افکار عمومی، افکار عمومی در کل لبنان با ایشان هست، افکار عمومی این ربایش را محکوم میکند و افکار عمومی پیگیر وضعیت ایشان است. عنوان سوم این است که باید جلوی هر عملی که وهن و ضعف و انفعال در جامعۀ اسلامی ایجاد کند، گرفته شود. عدم پیگیری مسئله ربایش ایشان در حافظه ما مسلمانها و در درون ما و وجدان ما احساس ضعف ایجاد میکند و مسلمان چون عزیز است و عزت دارد، نباید عزتش از بین برود که درواقع عزت اسلامی است. در یک جلسهای در قم عرض کردم که اگر این قضیه دست غربیها بود به همین سادگیها رها نمیکردند، زمین و زمان را به هم میدوختند، تمام رسانهها روی این موضوع کار میکردند تا به نتیجه برسد. ما چرا این کار را نمیکنیم؟»